State Board - Geography 4th std Old - Topic 3 - नकाशा वाचन Test 3

🔐 Study Max Marathi Test Log In

पोर्टलवरील टेस्ट Paid व Password Protected आहेत.

जर तुम्ही टेस्ट सिरीजचे सदस्यत्व (registration / subscription) घेतले असेल, तर कृपया User ID आणि Password टाकून "Start Test" बटणावर क्लिक करा.

सदस्यत्व घेतले नसेल व टेस्ट सिरीजचे स्वरूप पाहायचं असेल तर,
खालील "Demo Test" पर्यायावर क्लिक करून एक मोफत टेस्ट सोडवू शकता.

हा उपक्रम जर उपयुक्त वाटला तर, तुम्ही Subscription घेऊ शकता.

सदस्यत्वाची (registration / subscription) प्रक्रिया जाणून घेण्यासाठी
"How to Subscribe" बटणावर क्लिक करा.

🎯 Demo Test 💬 WhatsApp Chat

Time Spent: 0 min 0 sec

1.  'नकाशावाचन' या संज्ञेचा अर्थ काय आहे?

  A.  नकाशा काढणे

  B.  नकाशा वाचून माहिती समजून घेणे

  C.  नकाशा रंगवणे

  D.  नकाशावरून फक्त अंतर मोजणे

स्पष्टीकरण:  'नकाशावाचन' म्हणजे नकाशा समजून घेणे आणि त्यातून भौगोलिक, सामाजिक, भौतिक अशा विविध प्रकारची माहिती मिळवणे होय.

2.  नकाशावाचनामुळे आपल्याला सर्वप्रथम कोणती माहिती मिळते?

  A.  हवामानाची माहिती

  B.  पर्वतरांगांची माहिती

  C.  विविध ठिकाणे कोठे आहेत हे समजते

  D.  लोकसंख्येची माहिती

स्पष्टीकरण:  नकाशावाचनाद्वारे एखाद्या प्रदेशातील ठिकाणे कोणत्या स्थानावर आहेत हे स्पष्ट समजते.

3.  नकाशावाचनाच्या साहाय्याने एखादे ठिकाण दुसऱ्या ठिकाणाच्या कोणत्या बाबतीत समजते?

  A.  लोकसंख्या

  B.  भाषा

  C.  दिशा

  D.  तापमान

स्पष्टीकरण:  नकाशावरून दिशा समजते. उदा. मुंबई पुण्याच्या कोणत्या दिशेस आहे, हे नकाशावर पाहता सहज समजू शकते.

4.  नकाशावाचन करताना दोन ठिकाणांमधील अंतर कसे समजते?

  A.  रंगावरून

  B.  चित्रावरून

  C.  प्रमाणाच्या साहाय्याने

  D.  दिशा बघून

स्पष्टीकरण:  नकाशावर दिलेले 'प्रमाण' (Scale) हे दर्शवते की नकाशावरील 1 सेमी किंवा 1 इंच प्रत्यक्ष जमिनीवर किती किलोमीटर आहे. याच्या मदतीने दोन ठिकाणांमधील अंतर मोजता येते.

5.  नकाशावाचनाद्वारे प्रदेशाची कोणती रचना समजते?

  A.  राजकीय रचना

  B.  सामाजिक रचना

  C.  प्राकृतिक रचना

  D.  आर्थिक रचना

स्पष्टीकरण:  नकाशावरून पर्वत, पठार, नद्या, समुद्रकिनारे, डोंगर, दऱ्या यासारखी प्राकृतिक रचना समजते.

6.  नकाशावाचनाद्वारे रस्ते, धरणे, खाणी, शहरे यासारखी कोणती माहिती मिळते?

  A.  प्राकृतिक माहिती

  B.  मानवनिर्मित वैशिष्ट्यांची माहिती

  C.  सांस्कृतिक माहिती

  D.  ऐतिहासिक माहिती

स्पष्टीकरण:  नकाशावरून मानवनिर्मित घटक जसे की रस्ते, धरणे, शहरे, रेल्वे मार्ग, खाणी यांची अचूक माहिती मिळते.

7.  नकाशा म्हणजे नेमके काय आहे?

  A.  चित्रकला

  B.  प्रदेशाचे प्रमाण धरून काढलेले चित्र

  C.  फक्त तक्ताचित्र

  D.  दिशा दाखवणारे साधन

स्पष्टीकरण:  नकाशा म्हणजे एखाद्या प्रदेशाचे प्रमाण धरून लहान रूपात काढलेले चित्रच होय.

8.  नकाशाचे शीर्षक का असते?

  A.  सजावटीसाठी

  B.  नकाशाचे रंग ओळखण्यासाठी

  C.  नकाशा कोणत्या भागाचा आहे हे ओळखण्यासाठी

  D.  चित्रकलेसाठी

स्पष्टीकरण:  नकाशावर दिलेले 'शीर्षक' हे आपल्याला सांगते की हा नकाशा कोणत्या भागाचा आहे. उदा. 'महाराष्ट्र राज्य' हे शीर्षक.

9.  'नद्यांची खोरे' हे उपशीर्षक नकाशावर काय दर्शवते?

  A.  राजकीय विभाग

  B.  सामाजिक विभाग

  C.  नकाशाचा मुख्य विषय

  D.  प्रदेशातील लोकसंख्या

स्पष्टीकरण:  नकाशावर दिलेले उपशीर्षक हे नकाशाचा नेमका विषय स्पष्ट करते. उदा. 'नद्यांची खोरे' म्हणजे त्या नकाशात नद्यांचे प्रवाह आणि त्यांच्या खोऱ्यांची माहिती दिली आहे.

10.  उपशीर्षक नसल्यास नकाशाबाबत काय अडचण येऊ शकते?

  A.  रंग समजत नाहीत

  B.  नकाशाचा हेतू समजत नाही

  C.  चित्र नीट नसते

  D.  दिशा माहिती होत नाही

स्पष्टीकरण:  जर नकाशावर उपशीर्षक नसेल, तर त्या नकाशाचा उद्देश आणि तो कोणत्या विषयासाठी तयार केला आहे हे समजणे कठीण जाते.

11.  नकाशावर फक्त नद्या दाखविल्या आहेत तर तो नकाशा कोणत्या प्रकारात मोडतो?

  A.  भौगोलिक नकाशा

  B.  राजकीय नकाशा

  C.  सामाजिक नकाशा

  D.  ऐतिहासिक नकाशा

स्पष्टीकरण:  जेव्हा नकाशावर नद्या, पर्वतरांग, खोरे यांसारखी भौगोलिक माहिती दर्शवली जाते, तेव्हा तो नकाशा भौगोलिक नकाशा असतो.

12.  'नकाशावाचन' या संज्ञेचा अर्थ काय आहे?

  A.  चित्रकला

  B.  प्रदेशाचे प्रमाण धरून काढलेले चित्र

  C.  फक्त तक्ताचित्र

  D.  दिशा दाखवणारे साधन

स्पष्टीकरण:  नकाशा म्हणजे एखाद्या प्रदेशाचे प्रमाण धरून लहान रूपात काढलेले चित्रच होय.

13.  नकाशात बाणाचे टोक कोणती दिशा दाखवते?

  A.  दक्षिण

  B.  उत्तर

  C.  पूर्व

  D.  पश्चिम

स्पष्टीकरण:  नकाशावर नेहमी 'उत्तर दिशा' दाखवण्यासाठी एक बाण असतो. त्याच्या टोकावरून इतर दिशा (दक्षिण, पूर्व, पश्चिम) ठरवल्या जातात.

14.  नकाशावरील बाणाच्या साहाय्याने कोणती गोष्ट समजते?

  A.  अंतर

  B.  दिशा

  C.  जमिनीचा रंग

  D.  लोकसंख्या

स्पष्टीकरण:  बाणाच्या टोकावरून उत्तर दिशा समजते, आणि त्यानुसार पूर्व, पश्चिम व दक्षिण दिशा ओळखता येते.

15.  गोदावरी नदी कोणत्या दिशेने वाहते?

  A.  उत्तर

  B.  आग्नेय

  C.  पश्चिम

  D.  पूर्व

स्पष्टीकरण:  गोदावरी नदी ही सह्याद्री पर्वतातून उगम पावून पूर्वेकडे वाहते आणि शेवटी बंगालच्या उपसागरात मिळते.

16.  तापी नदी कोणत्या दिशेने वाहते?

  A.  पश्चिम

  B.  उत्तर

  C.  आग्नेय

  D.  पूर्व

स्पष्टीकरण:  तापी नदी ही मध्यप्रदेशातून उगम पावून पश्चिमेकडे वाहते आणि शेवटी अरबी समुद्रात मिळते. भारतातील फार कमी नद्या पश्चिमवाहिनी आहेत.

17.  पुणे हे शहर मुंबईच्या कोणत्या दिशेस आहे?

  A.  नैऋत्य

  B.  ईशान्य

  C.  आग्नेय

  D.  उत्तर

स्पष्टीकरण:  नकाशावरून बघता पुणे हे मुंबईच्या आग्नेय दिशेस आहे. यामुळे दिशा ओळखण्याचे महत्त्व अधोरेखित होते.

18.  नकाशात दिलेले 'प्रमाण' याचा उपयोग कशासाठी होतो?

  A.  दिशा समजण्यासाठी

  B.  लोकसंख्या मोजण्यासाठी

  C.  दोन ठिकाणांमधील अंतर मोजण्यासाठी

  D.  रंग ओळखण्यासाठी

स्पष्टीकरण:  नकाशावरील प्रमाण हे सांगते की, नकाशावरील 1 सेमी = प्रत्यक्षात किती किमी. याचा उपयोग करून सरळ अंतर मोजता येते.

19.  जळगाव ते औरंगाबाद यामधील सरळ अंतर प्रमाणावरून किती किमी आहे?

  A.  100 किमी

  B.  120 किमी

  C.  130 किमी

  D.  150 किमी

स्पष्टीकरण:  उदाहरण दिले आहे की जळगाव ते औरंगाबाद सरळ अंतर 130 किमी आहे, हे नकाशावरील प्रमाणाच्या साहाय्याने काढले जाते.

20.  नकाशासोबत दिलेल्या 'सूची'चा मुख्य उपयोग काय आहे?

  A.  नकाशाचे शीर्षक सांगण्यासाठी

  B.  रंग ओळखण्यासाठी

  C.  चिन्हांचे अर्थ समजण्यासाठी

  D.  दिशा ठरवण्यासाठी

स्पष्टीकरण:  सूची म्हणजे Legend किंवा Key. यामध्ये नकाशावर वापरलेली चिन्हे आणि त्यांचे अर्थ दिलेले असतात.

21.  सूचीच्या साहाय्याने नकाशावर कोणते घटक ओळखता येतात?

  A.  केवळ नद्या

  B.  केवळ शहरे

  C.  समुद्राचा भाग, जमिनीचा भाग आणि नद्या

  D.  फक्त पर्वत

स्पष्टीकरण:  नकाशातील समुद्राचा भाग (नीळा रंग), जमिनीचा भाग (हिरवा, पिवळा), नद्या (नीळ्या रेघा) हे सर्व सूचीतील चिन्हांवरून समजते.

22.  नकाशावाचन अधिक चांगले करण्यासाठी खालीलपैकी कोणते योग्य आहे?

  A.  नकाशा फक्त बघणे

  B.  नकाशावर फक्त रंग ओळखणे

  C.  नकाशावर दिलेले प्रश्न सोडवणे

  D.  नकाशा वाचणे टाळणे

स्पष्टीकरण:  नकाशावर दिलेले स्वाध्यायातील प्रश्न सोडवल्यास नकाशावाचन अधिक चांगले समजते आणि नकाशातील माहिती अचूक कळते.

📊 Report Card

Total Questions Attempted:

Correct Answers:

Wrong Answers:

Time Spent:

Message:

🔗 Online Test Series: www.studymaxmarathi.com

🏠 Home 🔙 Back To Subjects 🔙 Back To Topics 🎯 NEXT TEST

📢 "Knowledge grows when shared! Use the buttons below to share this test with your friends on social media." 👇