🔐 Study Max Marathi Test Log In
पोर्टलवरील टेस्ट Paid व Password Protected आहेत.
जर तुम्ही टेस्ट सिरीजचे सदस्यत्व (registration / subscription) घेतले असेल, तर कृपया User ID आणि Password टाकून "Start Test" बटणावर क्लिक करा.
सदस्यत्व घेतले नसेल व टेस्ट सिरीजचे स्वरूप पाहायचं असेल तर,
खालील "Demo Test" पर्यायावर क्लिक करून एक मोफत टेस्ट सोडवू शकता.
हा उपक्रम जर उपयुक्त वाटला तर, तुम्ही Subscription घेऊ शकता.
सदस्यत्वाची (registration / subscription) प्रक्रिया जाणून घेण्यासाठी
"How to Subscribe" बटणावर क्लिक करा.
जर तुम्ही टेस्ट सिरीजचे सदस्यत्व (registration / subscription) घेतले असेल, तर कृपया User ID आणि Password टाकून "Start Test" बटणावर क्लिक करा.
सदस्यत्व घेतले नसेल व टेस्ट सिरीजचे स्वरूप पाहायचं असेल तर,
खालील "Demo Test" पर्यायावर क्लिक करून एक मोफत टेस्ट सोडवू शकता.
हा उपक्रम जर उपयुक्त वाटला तर, तुम्ही Subscription घेऊ शकता.
सदस्यत्वाची (registration / subscription) प्रक्रिया जाणून घेण्यासाठी
"How to Subscribe" बटणावर क्लिक करा.
Time Spent: 0 min 0 sec
1. महाराष्ट्राच्या प्राकृतिक रचनेनुसार किती प्रमुख विभाग आहेत?
स्पष्टीकरण: महाराष्ट्राच्या प्राकृतिक रचनेनुसार राज्याचे तीन मुख्य विभाग आहेत — (१) कोकण किनारपट्टी, (२) सह्याद्री किंवा पश्चिम घाट, (३) महाराष्ट्र पठार.
2. सह्याद्री आणि अरबी समुद्र यांच्यामध्ये असलेल्या भागाला काय म्हणतात?
स्पष्टीकरण: सह्याद्री पर्वत आणि अरबी समुद्र यांच्या मधील लांबट व चिंचोळा भूभाग 'कोकण किनारपट्टी' म्हणून ओळखला जातो.
3. कोकण किनारपट्टीची रुंदी कोणत्या दिशेकडे अधिक आहे?
स्पष्टीकरण: कोकण किनारपट्टीची रुंदी उत्तर भागात अधिक आहे आणि दक्षिणेकडे ती अरुंद होत जाते.
4. कोकण किनारपट्टी सर्वत्र सपाट नसण्याचे मुख्य कारण काय आहे?
स्पष्टीकरण: सह्याद्री पर्वताच्या अनेक लहान रांगा पूर्व-पश्चिम दिशेला पसरलेल्या असल्यामुळे कोकण सपाट नाही.
5. समुद्राकडून सह्याद्रीकडे जाताना जमिनीची उंची कशी बदलते?
स्पष्टीकरण: समुद्रकिनाऱ्यापासून सह्याद्री पर्वतरांगांकडे गेल्यास जमिनीची उंची हळूहळू वाढते.
6. उंचावर कोकण किनारपट्टीत कोणती भूआकार रचना दिसते?
स्पष्टीकरण: सह्याद्रीच्या पायथ्याजवळ आणि उंच ठिकाणी लहान लहान पठारे आढळतात. ही कोकण किनारपट्टीची वैशिष्ट्यपूर्ण रचना आहे.
7. कोकण किनारपट्टीच्या अरुंदपणाचा नद्यांवर होणारा परिणाम कोणता आहे?
स्पष्टीकरण: कोकण किनारपट्टी अरुंद असल्यामुळे नद्या लांबीने कमी आणि प्रवाहाने जलद असतात.
8. नदीच्या मुखात भरतीच्या वेळी समुद्राचे पाणी जेथे शिरते त्या भागाला काय म्हणतात?
स्पष्टीकरण: भरतीच्या वेळी नदीच्या मुखात समुद्राचे पाणी शिरते आणि त्या भागाला 'खाडी' म्हणतात.
9. महाराष्ट्रातील प्रमुख खाड्यांमध्ये खालीलपैकी कोणती खाडी नाही?
स्पष्टीकरण: वर्धा ही नदी आहे, खाडी नाही. तर तेरेखोल, विजयदुर्ग, दाभोळ, ठाणे या प्रमुख खाड्या महाराष्ट्रात आहेत.
10. कोकणातील नद्या कोणत्या दिशेने वाहतात?
स्पष्टीकरण: कोकणातील नद्या सह्याद्रीच्या उतारावरून पूर्वेकडून पश्चिमेकडे वाहतात आणि अरबी समुद्रात मिळतात.
11. कोकणातील प्रमुख नद्या कोणत्या आहेत?
स्पष्टीकरण: ही नद्या कोकणातील मुख्य नद्या आहेत. त्या सर्व पूर्वेकडून पश्चिमेकडे वाहतात आणि अरबी समुद्राला मिळतात.
12. सह्याद्री पर्वताला दुसरे नाव काय आहे?
स्पष्टीकरण: सह्याद्री पर्वताला 'पश्चिम घाट' असेही म्हणतात. हा पर्वत पश्चिम किनारपट्टीला समांतर आहे.
13. सह्याद्री पर्वताची सामान्य उंची किती आहे?
स्पष्टीकरण: सह्याद्री पर्वतरांगांची सरासरी उंची 900 ते 1200 मीटरच्या दरम्यान आहे.
14. सह्याद्री पर्वतरांग कोणत्या दिशेला पसरलेली आहे?
स्पष्टीकरण: सह्याद्री पर्वतरांग समुद्राच्या समांतर म्हणजेच उत्तर-दक्षिण दिशेने पसरलेली आहे.
15. सह्याद्रीच्या मुख्य रांगेपासून कोणत्या दिशा शाखा फुटल्या आहेत?
स्पष्टीकरण: सह्याद्रीच्या मुख्य रांगेपासून अनेक डोंगररांगा पूर्वेकडे विस्तारलेल्या आहेत.
16. सह्याद्री पर्वताच्या प्रमुख रांगा कोणत्या आहेत?
स्पष्टीकरण: ही सर्व रांगा सह्याद्री पर्वतरांगाच्या पूर्वेला पसरलेल्या आहेत आणि या रांगांमध्ये उंच शिखरे व दऱ्या आहेत.
17. सह्याद्री पर्वताचे कोणते वैशिष्ट्यपूर्ण ठिकाण प्रसिद्ध आहे?
स्पष्टीकरण: महाबळेश्वर हे सह्याद्रीतील एक प्रसिद्ध थंड हवेचे पर्यटनस्थळ आहे. त्याचे पठार वैशिष्ट्यपूर्ण आहे.
18. सह्याद्रीच्या वैशिष्ट्यांमध्ये खालीलपैकी कोणते आहे?
स्पष्टीकरण: त्र्यंबकेश्वर डोंगर (नाशिक) आणि माथेरान डोंगर (रायगड) हे सह्याद्रीच्या वैशिष्ट्यपूर्ण भूआकारांपैकी आहेत.
19. सह्याद्री पर्वतातील सर्वात उंच शिखर कोणते आहे?
स्पष्टीकरण: कळसूबाई हे महाराष्ट्रातील सह्याद्री पर्वतातील सर्वात उंच शिखर आहे. ते नाशिक जिल्ह्यात स्थित असून ट्रेकिंगसाठी प्रसिद्ध आहे.
20. कळसूबाई शिखराची उंची सुमारे किती आहे?
स्पष्टीकरण: कळसूबाई शिखराची उंची सुमारे 1646 मीटर (सुमारे 1650 मीटर) आहे, जे महाराष्ट्रातील सर्वोच्च शिखर मानले जाते.
21. महाराष्ट्रातील बऱ्याच नद्या कोणत्या पर्वत रांगांमध्ये उगम पावतात?
स्पष्टीकरण: सह्याद्री पर्वतरांगांमध्ये महाराष्ट्रातील गोदावरी, कृष्णा, भीमा, तापी या प्रमुख नद्यांचा उगम होतो. यामुळे या पर्वतरांगांचे भौगोलिक आणि जलसंपत्तीच्या दृष्टीने महत्त्व खूप मोठे आहे.
22. खालीलपैकी कोणत्या दोन महत्त्वाच्या नद्यांचा उगम सह्याद्रीत होतो?
स्पष्टीकरण: गोदावरी नदी त्र्यंबकेश्वरपासून आणि कृष्णा नदी महाबळेश्वरपासून उगम पावते. दोन्ही सह्याद्री पर्वतात उगम पावतात.
23. सह्याद्री पर्वतातील महत्त्वाचे घाट कोणते आहेत?
स्पष्टीकरण: सह्याद्री पर्वतात हे सहा महत्त्वाचे घाट आहेत, जे कोकण आणि महाराष्ट्र पठार यांना जोडणारे दळणवळणाचे महत्त्वाचे मार्ग आहेत.
24. इतिहासकाळात सह्याद्रीच्या उंच रांगा व सुळक्यांचा उपयोग कशासाठी केला जात असे?
स्पष्टीकरण: सह्याद्रीतील उंच सुळके आणि डोंगर हे टेहळणीसाठी योग्य ठिकाण होते. शिवकालात आणि यापूर्वीही या ठिकाणी किल्ले बांधण्यात आले होते.
25. सह्याद्रीच्या रांगांवर बांधलेले किल्ले प्रामुख्याने कोणत्या कारणासाठी वापरले जात होते?
स्पष्टीकरण: सह्याद्रीतील गड-किल्ले हे डोंगरांच्या उंचीचा आणि भौगोलिक स्थानाचा उपयोग करून बांधले होते, जे संरक्षणासाठी अत्यंत उपयोगी होते.
26. सह्याद्रीच्या पूर्वेकडे पसरलेल्या विस्तीर्ण भागाला काय म्हणतात?
स्पष्टीकरण: सह्याद्रीच्या पूर्वेस विस्तीर्ण, उंचावर असलेला सपाट भूभाग 'महाराष्ट्र पठार' म्हणून ओळखला जातो.
27. महाराष्ट्र पठारावर खालीलपैकी कोणती रचना प्रामुख्याने आढळते?
स्पष्टीकरण: महाराष्ट्र पठारावर अनेक लहान उंच पठारे आणि खोऱ्यांमधून वाहणाऱ्या नद्या आढळतात. हे पठार दख्खन पठाराचा भाग आहे.
28. सातपुडा पर्वतरांग महाराष्ट्राच्या कोणत्या दिशेला आहे?
स्पष्टीकरण: सातपुडा पर्वतरांग महाराष्ट्राच्या उत्तरेकडे आहे आणि ती पूर्व-पश्चिम दिशेला पसरलेली आहे.
29. नर्मदा नदी महाराष्ट्राच्या कोणत्या भागातून वाहते?
स्पष्टीकरण: नर्मदा नदी महाराष्ट्राच्या उत्तर सीमेजवळून वाहते आणि पश्चिमेकडे अरबी समुद्रात मिळते.
30. महाराष्ट्र पठारावर कोणत्या तीन प्रमुख नद्या वाहतात?
स्पष्टीकरण: ही तीन नद्या महाराष्ट्र पठारावर महत्त्वाचे जलस्रोत आहेत. त्याच्याच अनेक उपनद्या आहेत.
31. कृष्णा नदी महाराष्ट्रात कुठे उगम पावते?
स्पष्टीकरण: कृष्णा नदीचा उगम महाबळेश्वर येथून होतो आणि ती दक्षिण महाराष्ट्रातून वाहते.
32. कृष्णा नदीच्या प्रमुख उपनद्या कोणत्या आहेत?
स्पष्टीकरण: कोयना, वारणा आणि पंचगंगा या कृष्णा नदीच्या महत्त्वाच्या उपनद्या आहेत.
33. कृष्णेचे खोरे राज्यात कोणत्या भागात आहे?
स्पष्टीकरण: कृष्णेचे खोरे महाराष्ट्राच्या दक्षिण भागात आहे आणि इथून कृष्णा नदी आणि तिच्या उपनद्या वाहतात.
34. भीमा नदीचा उगम कोणत्या ठिकाणी होतो?
स्पष्टीकरण: भीमा नदीचा उगम भीमाशंकर (पुणे जिल्हा) येथून होतो. ती कृष्णा नदीची उपनदी आहे.
35. भीमेच्या प्रमुख उपनद्या कोणत्या आहेत?
स्पष्टीकरण: या सर्व नद्या भीमेच्या उपनद्या आहेत आणि पुणे व सोलापूर जिल्ह्यांमधून वाहतात.
36. भीमेचे खोरे कोणत्या भौगोलिक रचनेत आहे?
स्पष्टीकरण: भीमेचे खोरे दक्षिणेला महादेव डोंगर, उत्तरेस व पूर्वेस बालाघाट या रांगांनी वेढलेले आहे.
37. महाराष्ट्रातील सर्वांत महत्त्वाची नदी कोणती आहे?
स्पष्टीकरण: गोदावरी ही महाराष्ट्रातील सर्वांत महत्त्वाची आणि सर्वांत मोठी नदी आहे. ती 'दक्षिणेची गंगा' म्हणून ओळखली जाते.
38. गोदावरी नदीचा उगम कोणत्या ठिकाणी होतो?
स्पष्टीकरण: गोदावरी नदीचा उगम नाशिकजवळील त्र्यंबकेश्वर या सह्याद्री पर्वताच्या पायथ्याजवळ होतो. हे तिचे पवित्र स्थान आहे.
39. महाराष्ट्रातील सर्वांत मोठे नदी खोरे कोणते आहे?
स्पष्टीकरण: गोदावरीचे खोरे हे महाराष्ट्रातील सर्वात मोठे आहे. यामध्ये अनेक उपनद्या आणि विस्तीर्ण क्षेत्र व्यापलेले आहे.
40. गोदावरी खोऱ्याच्या उत्तरेला कोणती पर्वतरांग आहे?
स्पष्टीकरण: गोदावरी खोऱ्याच्या उत्तरेस सातमाळा व अजिंठा डोंगर रांग आहे, जी नैसर्गिक सीमा तयार करते.
41. गोदावरी खोऱ्याच्या दक्षिणेला कोणते पठार आहे?
स्पष्टीकरण: गोदावरी खोऱ्याच्या दक्षिणेला बालाघाट पठार आहे, जे या खोऱ्याची भौगोलिक सीमा बनवते.
42. खालीलपैकी कोणती नदी गोदावरीची उपनदी नाही?
स्पष्टीकरण: कन्हान ही वैनगंगेची उपनदी आहे, गोदावरीची नाही. प्रवरा, पूर्णा, सिंदफणा या गोदावरीच्या उपनद्या आहेत.
43. वैनगंगा नदीचा उगम कोणत्या पर्वतामध्ये होतो?
स्पष्टीकरण: वैनगंगा नदीचा उगम सातपुडा पर्वतरांगात होतो. ही नदी विदर्भामधून वाहते.
44. पैनगंगा-वर्धा-वैनगंगा खोऱ्याच्या पश्चिमेला कोणती पर्वतरांग आहे?
स्पष्टीकरण: या खोऱ्याच्या पश्चिमेला अजिंठा डोंगर रांग आहे. ही रांग नैसर्गिक सीमा तयार करते.
45. पैनगंगा-वर्धा-वैनगंगा खोऱ्याच्या पूर्वेस कोणत्या टेकड्या आहेत?
स्पष्टीकरण: या टेकड्या या खोऱ्याच्या पूर्वेस असून विदर्भाच्या सीमेलगत आहेत.
46. पैनगंगा-वर्धा-वैनगंगा खोऱ्याच्या दक्षिणेस कोणत्या टेकड्या आहेत?
स्पष्टीकरण: या टेकड्या या खोऱ्याच्या दक्षिणेकडील भौगोलिक सीमा तयार करतात.
47. पैनगंगा नदी कोणत्या नदीला मिळते?
स्पष्टीकरण: पैनगंगा नदी वर्धा नदीला मिळते. त्यानंतर वर्धा पुढे वैनगंगेच्या दिशेने वाहते.
48. वर्धा आणि वैनगंगा नद्या संगम झाल्यानंतर त्या नदीस कोणते नाव दिले जाते?
स्पष्टीकरण: वर्धा आणि वैनगंगा नद्या एकत्र आल्यावर त्या नदीस 'प्राणहिता' म्हणतात. ही पुढे गोदावरीला मिळते.
49. प्राणहिता नदी शेवटी कोणत्या नदीला मिळते?
स्पष्टीकरण: प्राणहिता ही गोदावरीची महत्त्वाची उपनदी आहे. ती वर्धा आणि वैनगंगा यांच्या संगमाने तयार होते आणि पुढे गोदावरी नदीला मिळते.
50. तापी नदीचा उगम कोणत्या राज्यात होतो?
स्पष्टीकरण: तापी नदीचा उगम मध्यप्रदेशातील सातपुडा पर्वतरांगामध्ये होतो. ती पश्चिमेकडे वाहते.
51. पूर्णा ही कोणत्या नदीची उपनदी आहे?
स्पष्टीकरण: पूर्णा ही तापी नदीची महत्त्वाची उपनदी आहे. ही विदर्भातील पश्चिम भागातून वाहते.
52. तापी-पूर्णा खोरे कोणत्या दिशेने वाहणाऱ्या नद्यांनी तयार झाले आहे?
स्पष्टीकरण: तापी आणि पूर्णा नद्या पूर्वेकडून पश्चिमेकडे वाहतात, जे भारतातील इतर नद्यांपेक्षा भौगोलिक दृष्ट्या वेगळे आहे.
53. तापी-पूर्णा खोऱ्याच्या उत्तरेला कोणती पर्वतरांग आहे?
स्पष्टीकरण: तापी-पूर्णा खोऱ्याच्या उत्तरेस सातपुडा पर्वतरांग आहे.
54. तापी-पूर्णा खोऱ्याच्या दक्षिणेला कोणती डोंगररांग आहे?
स्पष्टीकरण: अजिंठा डोंगररांग ही तापी-पूर्णा खोऱ्याच्या दक्षिणेला आहे. ही नैसर्गिक सीमा तयार करते.
📊 Report Card
Total Questions Attempted:
Correct Answers:
Wrong Answers:
Time Spent:
Message:
🔗 Online Test Series: www.studymaxmarathi.com
📢 "Knowledge grows when shared! Use the buttons below to share this test with your friends on social media." 👇
No comments:
Post a Comment