State Board - Geography 4th std Old - Topic 8 - वनस्पती व प्राणिजीवन Test 8


State Board - Geography 4th std Old - Topic 6 - पाणीपुरवठा Test 6

🔐 Study Max Marathi Test Log In

पोर्टलवरील टेस्ट Paid व Password Protected आहेत.

जर तुम्ही टेस्ट सिरीजचे सदस्यत्व (registration / subscription) घेतले असेल, तर कृपया User ID आणि Password टाकून "Start Test" बटणावर क्लिक करा.

सदस्यत्व घेतले नसेल व टेस्ट सिरीजचे स्वरूप पाहायचं असेल तर,
खालील "Demo Test" पर्यायावर क्लिक करून एक मोफत टेस्ट सोडवू शकता.

हा उपक्रम जर उपयुक्त वाटला तर, तुम्ही Subscription घेऊ शकता.

सदस्यत्वाची (registration / subscription) प्रक्रिया जाणून घेण्यासाठी
"How to Subscribe" बटणावर क्लिक करा.
Time Spent: 0 min 0 sec
1.  वनस्पतींमध्ये खालीलपैकी काय समाविष्ट आहे?
  A.  फक्त झाडे
  B.  फक्त झुडपे
  C.  झाडे, झुडपे, वेली, गवत
  D.  फक्त गवत
स्पष्टीकरण: वनस्पतींच्या संकल्पनेमध्ये झाडे, झुडपे, वेली आणि गवत यांचा समावेश होतो. या सर्वांचा नैसर्गिक परिसंस्थेत महत्त्वाचा वाटा असतो.
2.  वनस्पतींची वाढ प्रामुख्याने कोणावर अवलंबून असते?
  A.  मानवी विकासावर
  B.  भौगोलिक परिस्थितीवर
  C.  उद्योगावर
  D.  पाणीपुरवठ्यावर
स्पष्टीकरण: वनस्पतींची वाढ हवामान, पावसाचे प्रमाण आणि जमिनीचा उंचसखलपणा या भौगोलिक घटकांवर अवलंबून असते.
3.  महाराष्ट्रात वनस्पतींमध्ये विविधता का आढळते?
  A.  लोकसंख्येमुळे
  B.  भौगोलिक परिस्थितीतील भिन्नतेमुळे
  C.  कृषी विस्तारामुळे
  D.  कारखान्यांमुळे
स्पष्टीकरण: महाराष्ट्रात समुद्रकिनारा, सह्याद्री पर्वत, पठार, विदर्भाचे डोंगर यामुळे हवामानात आणि पर्जन्यात विविधता आहे, त्यामुळे वनस्पतीत विविधता आहे.
4.  सदाहरित वनांतील झाडांचे प्रमुख वैशिष्ट्य कोणते आहे?
  A.  उन्हाळ्यात पाने गळतात
  B.  नेहमी हिरवीगार असतात
  C.  नेहमी कोरडी असतात
  D.  वर्षातून एकदाच पालवी फुटते
स्पष्टीकरण: सदाहरित वनातील झाडे वर्षभर हिरवीगार असतात कारण त्यांच्या पानगळ होण्याची प्रक्रिया संथ असते.
5.  सदाहरित वने महाराष्ट्रातील कोणत्या भागात आढळतात?
  A.  सह्याद्रीचा उंच भाग आणि पश्चिम उतार
  B.  सातपुडा पठार
  C.  विदर्भाचे मध्य भाग
  D.  मराठवाडा
स्पष्टीकरण: सह्याद्री पर्वताचा पश्चिम उतार, दक्षिण कोकण आणि पूर्व विदर्भातील काही डोंगराळ भागात जास्त पावसामुळे सदाहरित वने आढळतात.
6.  पूर्व विदर्भातील कोणत्या भागात सदाहरित वने आढळतात?
  A.  पठारी प्रदेशात
  B.  काही डोंगराळ भागात
  C.  सखल मैदानात
  D.  वाळवंटात
स्पष्टीकरण: पूर्व विदर्भातील डोंगराळ भागात उच्च पावसाचे प्रमाण असल्याने सदाहरित वने आढळतात.
7.  सदाहरित वनात खालीलपैकी कोणती झाडे आढळतात?
  A.  साग, सालई, पळस
  B.  आंबा, शिसव, फणस, जांभूळ
  C.  वड, पिंपळ, कडुलिंब
  D.  खैर, आवळा, ऐन
स्पष्टीकरण: सदाहरित वनात आंबा, शिसव, फणस, जांभूळ, वेळू ही नेहमी हिरवीगार असणारी झाडे मोठ्या प्रमाणात आढळतात.
8.  सदाहरित वनांचे आणखी एक वैशिष्ट्य कोणते आहे?
  A.  खूप विरळ असते
  B.  वृक्ष आणि वेलींची फार दाटी असते
  C.  फक्त गवत असते
  D.  सतत कोरडे असते
स्पष्टीकरण: सदाहरित वनांत झाडे आणि वेलींची दाटी खूप जास्त असते. त्यामुळे सूर्यप्रकाश जमिनीवर पोहोचत नाही.
9.  पानझडी वनातील झाडांचे प्रमुख वैशिष्ट्य कोणते आहे?
  A.  वर्षभर पाने हिरवीगार
  B.  उन्हाळ्याच्या सुरुवातीला पाने गळतात
  C.  सतत कोरडी असतात
  D.  पाने गळत नाहीत
स्पष्टीकरण: पानझडी वनातील झाडांची पाने उन्हाळ्याच्या सुरुवातीला गळून पडतात आणि पावसाळ्यात नवीन पालवी फुटते.
10.  पानझडी वनातील झाडे उन्हाळ्यात पाने का गाळतात?
  A.  सौंदर्यासाठी
  B.  पाण्याची बचत करण्यासाठी
  C.  प्रकाशासाठी
  D.  खतासाठी
स्पष्टीकरण: उन्हाळ्यात पाणीटंचाई असते, त्यामुळे झाडे पाने गाळून वाष्पीभवन कमी करतात. हे नैसर्गिक संरक्षणाचे तंत्र आहे.
11.  पानझडी वनातील झाडांना पालवी कधी फुटते?
  A.  उन्हाळ्याच्या शेवटी
  B.  पावसाळ्यापूर्वी
  C.  हिवाळ्यात
  D.  वर्षाखेरीस
स्पष्टीकरण: पावसाळा येण्याच्या आधी झाडांना नवीन पालवी फुटते आणि पावसात ते पूर्ण बहरतात.
12.  पानझडी वनात खालीलपैकी कोणती झाडे आढळतात?
  A.  आंबा, फणस, शिसव
  B.  साग, खैर, वड, पिंपळ
  C.  वेळू, जांभूळ, हिरडा
  D.  नारळ, सुपारी
स्पष्टीकरण: पानझडी वनात साग, खैर, वड, पिंपळ, ऐन, सालई, पळस, चिंच, आवळा ही झाडे आढळतात.
13.  पानझडी वने कोणत्या भागात मुख्यतः आढळतात?
  A.  सह्याद्रीचा पश्चिम उतार
  B.  सह्याद्रीचा पूर्व उतार आणि विदर्भातील डोंगराळ भाग
  C.  कोकण किनारपट्टी
  D.  मुंबई आणि पुणे परिसर
स्पष्टीकरण: सह्याद्रीचा पूर्व उतार, मेळघाट, सातपुडा, सातमाळा-अजिंठा डोंगररांगा आणि गडचिरोली, भंडारा, गोंदिया, चंद्रपूर जिल्ह्यात पानझडी वने मोठ्या प्रमाणात आहेत.
14.  सदाहरित वनांपेक्षा पानझडी वने कशी असतात?
  A.  अधिक दाट
  B.  अधिक पाणथळ
  C.  काहीशी विरळ
  D.  अधिक हिरवीगार
स्पष्टीकरण: पानझडी वनांतील झाडे उन्हाळ्यात पाने गाळतात, त्यामुळे ती सदाहरित वनांपेक्षा काहीशी विरळ असतात.
15.  काटेरी झुडपांच्या वनात मुख्यत्वे कोणत्या प्रकारची झाडे आढळतात?
  A.  उंच झाडे
  B.  कमी उंचीची झाडे व झुडपे
  C.  फक्त वेली
  D.  फक्त गवत
स्पष्टीकरण: काटेरी झुडपांची वने ही कमी पावसाच्या प्रदेशात असतात. या ठिकाणी झाडे कमी उंचीची असून झुडपांचे प्रमाण अधिक असते.
16.  काटेरी झुडपांची वने कोणत्या प्रकारच्या जमिनीत वाढतात?
  A.  सुपीक जमीन
  B.  नापीक व कोरडी जमीन
  C.  दलदलीची जमीन
  D.  खारफुटीची जमीन
स्पष्टीकरण: पावसाचे प्रमाण कमी असलेल्या भागात आणि नापीक जमिनीत काटेरी झुडपे अधिक वाढतात.
17.  महाराष्ट्रात काटेरी झुडपांची वने मुख्यतः कोणत्या भागात आढळतात?
  A.  कोकण किनारपट्टी
  B.  मध्य महाराष्ट्रातील पठारी भाग
  C.  सातपुडा डोंगर
  D.  विदर्भाचा पूर्व भाग
स्पष्टीकरण: मध्य महाराष्ट्रातील कमी पावसाच्या पठारी भागात काटेरी झुडपांची वने मोठ्या प्रमाणात आढळतात.
18.  खालीलपैकी कोणती वनस्पती काटेरी झुडपांच्या वनात आढळते?
  A.  आंबा
  B.  साग
  C.  बाभूळ
  D.  फणस
स्पष्टीकरण: बाभूळ ही कोरड्या हवामानात तग धरू शकणारी काटेरी वनस्पती आहे.
19.  काटेरी झुडपांच्या वनात कोणते झाड किंवा झुडूप आढळते?
  A.  शिसव
  B.  वेळू
  C.  तरवड
  D.  सालई
स्पष्टीकरण: तरवड ही कमी पावसाच्या आणि कोरड्या भागातील वैशिष्ट्यपूर्ण वनस्पती आहे.
20.  खालच्या पैकी कोणती वनस्पती काटेरी झुडपांच्या वनात नाही?
  A.  घायपात
  B.  कोरफड
  C.  पळस
  D.  बोर
स्पष्टीकरण: पळस हे पानझडी वनातील झाड आहे. ते काटेरी झुडपांच्या वनात आढळत नाही.
21.  खाऱ्या जमिनीत कोणत्या प्रकारच्या वनस्पती आढळतात?
  A.  पानझडी वृक्ष
  B.  विशिष्ट पाणथळ वनस्पती
  C.  काटेरी झुडपे
  D.  फळझाडे
स्पष्टीकरण: कोकण किनारपट्टीच्या खाऱ्या जमिनीत खारफुटी आणि पाणथळ वनस्पती मोठ्या प्रमाणात आढळतात.
22.  डोंगरउतार आणि माळरानांवर प्रामुख्याने काय उगवते?
  A.  उंच झाडे
  B.  गवत
  C.  वेली
  D.  दलदलीचे वनस्पती
स्पष्टीकरण: माळरान आणि डोंगरउतार याठिकाणी कमी पावसामुळे गवताचे प्रमाण जास्त असते. हे जनावरांसाठी महत्त्वाचा चारा असतो.
23.  वनांमुळे हवामानावर काय परिणाम होतो?
  A.  तापमान वाढते
  B.  हवेत गारवा राहतो
  C.  हवा कोरडी होते
  D.  वादळे वाढतात
स्पष्टीकरण: वनांमुळे कार्बन डायऑक्साईड शोषून घेतली जाते आणि ऑक्सिजन मिळतो, त्यामुळे वातावरणात गारवा टिकून राहतो.
24.  वनांमुळे जमिनीच्या बाबतीत कोणता फायदा होतो?
  A.  जमिनीचे तापमान वाढते
  B.  जमिनीची धूप होत नाही
  C.  जमिन ओसाड होते
  D.  जमीन वाळवंटात रूपांतरित होते
स्पष्टीकरण: वृक्षांच्या मुळे जमिनीला घट्ट धरून ठेवतात, त्यामुळे पाण्यामुळे आणि वाऱ्यामुळे होणारी धूप टळते.
25.  खैराच्या झाडापासून काय तयार केले जाते?
  A.  कागद
  B.  फर्निचर
  C.  कात
  D.  लोखंड
स्पष्टीकरण: खैराच्या झाडापासून 'कात' तयार होते. काताचा वापर पान, सुपारीसोबत केला जातो आणि कातामध्ये काही औषधी गुणधर्मही असतात.
26.  बांबूपासून कोणते साहित्य तयार केले जाते?
  A.  चाकू
  B.  चटया, टोपल्या
  C.  लोखंडी वस्तू
  D.  प्लास्टिक
स्पष्टीकरण: बांबूपासून चटया, टोपल्या, फणस व अन्य हस्तकला वस्तू तयार केल्या जातात. बांबूचा वापर कागद बनवण्यासाठीही होतो.
27.  वनांपासून मिळणारी औषधी वनस्पती कोणती?
  A.  सुपारी
  B.  शिकेकाई
  C.  नारळ
  D.  आंबा
स्पष्टीकरण: शिकेकाई, हिरडा, बेहडा आणि आवळा या औषधी वनस्पती प्राचीन काळापासून औषधोपचारासाठी वापरल्या जात आहेत.
28.  वनातील गवताचा उपयोग कशासाठी होतो?
  A.  पाणी साठवण्यासाठी
  B.  जनावरांचा चारा
  C.  धान्य पेरणीसाठी
  D.  औद्योगिक उत्पादनासाठी
स्पष्टीकरण: वनात उगवणारे गवत जनावरांसाठी नैसर्गिक चारा म्हणून उपयुक्त आहे.
29.  मेळघाट आणि विदर्भाच्या पूर्व भागात कोणता प्राणी मोठ्या प्रमाणात आढळतो?
  A.  चितळ
  B.  वाघ
  C.  अस्वल
  D.  मोर
स्पष्टीकरण: मेळघाट आणि विदर्भाचा पूर्व भाग हा वाघांच्या नैसर्गिक अधिवासांपैकी एक आहे. यासाठी येथे अभयारण्ये स्थापन केली आहेत.
30.  सह्याद्री पर्वतरांग आणि पूर्व भागात कोणता मोठा प्राणी आढळतो?
  A.  गवा
  B.  वाघ
  C.  कोल्हा
  D.  अस्वल
स्पष्टीकरण: गवा हा भारतातील सर्वात मोठा जंगली बैल आहे, जो सह्याद्री आणि पूर्व विदर्भातील घनदाट जंगलांमध्ये आढळतो.
31.  डोंगराळ वनात खालीलपैकी कोणते प्राणी आढळतात?
  A.  वाघ
  B.  हरिण, सांबर, चितळ, अस्वल
  C.  गवा
  D.  मोर
स्पष्टीकरण: डोंगराळ भागातील वनात हे सर्व मध्यम आकाराचे वन्यप्राणी मोठ्या प्रमाणात आढळतात.
32.  खालीलपैकी कोणते लहान प्राणी वनात मोठ्या प्रमाणात आढळतात?
  A.  सिंह आणि वाघ
  B.  कोल्हे, वानर, माकड, ससे
  C.  गवा आणि गेंडा
  D.  कुत्रे आणि मांजर
स्पष्टीकरण: हे लहान आकाराचे प्राणी महाराष्ट्रातील बहुतांश वनात आढळतात. ते अन्न साखळीचा महत्त्वाचा भाग आहेत.
33.  वनातील प्रमुख पक्ष्यांमध्ये खालीलपैकी कोणता पक्षी आहे?
  A.  गरुड
  B.  पोपट, मोर, तितर, रानकोंबडा
  C.  कबूतर
  D.  मैना
स्पष्टीकरण: हे पक्षी वनातील परिसंस्थेत अत्यंत महत्त्वाचे स्थान ठेवतात.
34.  प्राण्यांचे संरक्षण करण्यासाठी काय तयार करण्यात आले आहे?
  A.  धरणे
  B.  निसर्ग उद्याने
  C.  अभयारण्ये
  D.  जंगल सफारी
स्पष्टीकरण: प्राण्यांचे नैसर्गिक अधिवास जपण्यासाठी आणि त्यांचे संरक्षण करण्यासाठी महाराष्ट्रात विविध अभयारण्ये तयार करण्यात आली आहेत.
35.  वृक्षांचे महत्त्व समजणे आपल्यासाठी का आवश्यक आहे?
  A.  केवळ सौंदर्यासाठी
  B.  केवळ आर्थिक फायद्यासाठी
  C.  पर्यावरण संतुलनासाठी आणि भविष्यासाठी
  D.  केवळ जंगल सफारीसाठी
स्पष्टीकरण: वृक्ष व वनस्पती केवळ सौंदर्यासाठी नाहीत तर पर्यावरणाचे संतुलन राखण्यासाठी अत्यंत आवश्यक आहेत. ते हवेत ऑक्सिजन पुरवतात, कार्बन डायऑक्साईड शोषतात आणि जमिनीची धूप थांबवतात.
36.  वनसंरक्षणाची जबाबदारी कोणाची आहे?
  A.  केवळ वनविभागाची
  B.  फक्त सरकारची
  C.  सर्व नागरिकांची
  D.  केवळ शेतकऱ्यांची
स्पष्टीकरण: वनांचे संरक्षण ही एक सामाजिक जबाबदारी आहे. प्रत्येक व्यक्तीने झाडे लावणे, त्यांचे संगोपन आणि संरक्षण करणे गरजेचे आहे.
37.  महाराष्ट्रातील ताडोबा राष्ट्रीय उद्यान कोणत्या जिल्ह्यात आहे?
  A.  अमरावती
  B.  नागपूर
  C.  चंद्रपूर
  D.  गोंदिया
स्पष्टीकरण: ताडोबा अंधारी व्याघ्र प्रकल्प हे महाराष्ट्रातील चंद्रपूर जिल्ह्यातील सुप्रसिद्ध राष्ट्रीय उद्यान आहे, जे वाघांसाठी प्रसिद्ध आहे.
38.  गुगामल राष्ट्रीय उद्यान कोणत्या जिल्ह्यात आहे?
  A.  नागपूर
  B.  अमरावती
  C.  चंद्रपूर
  D.  पुणे
स्पष्टीकरण: गुगामल राष्ट्रीय उद्यान हे मेळघाट व्याघ्र प्रकल्पाचा भाग असून ते अमरावती जिल्ह्यात आहे.
39.  पेंच राष्ट्रीय उद्यान महाराष्ट्रातील कोणत्या जिल्ह्यात आहे?
  A.  चंद्रपूर
  B.  नागपूर
  C.  गोंदिया
  D.  नाशिक
स्पष्टीकरण: पेंच राष्ट्रीय उद्यान नागपूर जिल्ह्यात असून वाघ आणि विविध वन्यजीवांसाठी प्रसिद्ध आहे.
40.  नवेगावबांध राष्ट्रीय उद्यान कोणत्या जिल्ह्यात आहे?
  A.  गोंदिया
  B.  नागपूर
  C.  अमरावती
  D.  सातारा
स्पष्टीकरण: नवेगावबांध राष्ट्रीय उद्यान गोंदिया जिल्ह्यात असून ते पक्षी निरीक्षणासाठी प्रसिद्ध आहे.
41.  संजय गांधी राष्ट्रीय उद्यान कोणत्या ठिकाणी आहे?
  A.  पुणे
  B.  कोल्हापूर
  C.  मुंबई उपनगर
  D.  नागपूर
स्पष्टीकरण: संजय गांधी राष्ट्रीय उद्यान हे मुंबई उपनगरात असलेले एकमेव राष्ट्रीय उद्यान आहे, जे महानगरात असूनही जैवविविधतेसाठी प्रसिद्ध आहे.
42.  वनसंरक्षणासाठी केवळ राष्ट्रीय उद्यानेच नव्हे तर कोणते इतर पर्याय तयार केले आहेत?
  A.  फक्त झोपडपट्ट्या
  B.  अभयारण्ये आणि वनोद्याने
  C.  रेल्वे स्टेशन
  D.  कारखाने
स्पष्टीकरण: राष्ट्रीय उद्यानांबरोबरच विविध अभयारण्ये व वनोद्याने वन्यजीव आणि वनसंपत्तीच्या संरक्षणासाठी तयार करण्यात आले आहेत.
43.  सामाजिक वनीकरण म्हणजे काय?
  A.  जंगल कापणे
  B.  केवळ कारखान्यात झाडे लावणे
  C.  रस्ते, लोहमार्ग आणि कालव्यांच्या कडेला झाडे लावणे
  D.  जंगल जाळणे
स्पष्टीकरण: सामाजिक वनीकरण म्हणजे मोकळ्या जागेत झाडे लावणे आणि त्यांच्या संगोपनासाठी समाजाची जबाबदारी निश्चित करणे.
44.  सामाजिक वनीकरणात खालीलपैकी कुठे झाडे लावली जातात?
  A.  फक्त जंगलात
  B.  फक्त शहरी भागात
  C.  शिक्षण संस्था, सरकारी कार्यालये आणि माळरानांवर
  D.  वाळवंटात
स्पष्टीकरण: शाळा, महाविद्यालये, सरकारी संस्था आणि मोकळ्या माळरानांवर झाडे लावून सामाजिक वनीकरण केले जाते.
45.  सामाजिक वनीकरणाच्या अंमलबजावणीत कोणाचा सहभाग आवश्यक आहे?
  A.  फक्त वनविभागाचा
  B.  फक्त स्थानिक राजकारणींचा
  C.  गावातील संस्था आणि नागरिक
  D.  केवळ पोलिसांचा
स्पष्टीकरण: सामाजिक वनीकरण यशस्वी होण्यासाठी गावकरी, शालेय विद्यार्थी, संस्था आणि नागरिकांचा सहभाग महत्त्वाचा आहे.
46.  सामाजिक वनीकरणासाठी पुढीलपैकी कोणती संस्था मदत करते?
  A.  रेल्वे विभाग
  B.  वनविभाग
  C.  बांधकाम विभाग
  D.  जलसंपदा विभाग
स्पष्टीकरण: वनविभागाच्या मदतीने गावपातळीवर सामाजिक वनीकरणाचे उपक्रम राबवले जातात.
47.  झाडे लावणे आणि त्यांचे संगोपन ही जबाबदारी कोणाची आहे?
  A.  फक्त वनपालांची
  B.  फक्त शाळांची
  C.  संपूर्ण समाजाची
  D.  फक्त नगरपालिका अधिकारी
स्पष्टीकरण: वनसंपत्तीचे रक्षण आणि संवर्धन ही प्रत्येक व्यक्तीची सामाजिक जबाबदारी आहे.

📊 Report Card

Total Questions Attempted:

Correct Answers:

Wrong Answers:

Time Spent:

Message:

🔗 Online Test Series: www.studymaxmarathi.com
Logo

📢 "Knowledge grows when shared! Use the buttons below to share this test with your friends on social media." 👇

No comments:

Post a Comment